قانون‌های خانه برای کودکان که باید همه بچه‌ها رعایت کنند
در این مقاله از سایت مشاوره باما به قوانین و مقرارات خانه برای بچه ها می پردازیم:
- والدین چگونه باید قوانین خانه را تعیین کنند؟
- قانون‌های مهم خانه برای کودکان
- در صورت عدم رعایت قوانین چه باید کرد؟
این یک تجربه مشترک برای همه والدین می‌باشد؛ هر چه برای برقراری نظم و مقررات تلاش می‌کنید، بازهم خانه اغلب اوقات دچار بی‌نظمی می‌شود. پس چطور در مدارس اکثر بچه‌ها نظم را رعایت می‌کنند، با این‌که تک‌تک آنها در خانه غیرقابل‌کنترل هستند؟ جواب این سؤال قانون است! با این‌که کودکان تا سن 5 تا 7 سالگی توانایی تعقل ندارند، اگر آنها را به روش درستی ترغیب نمایید، خودبه‌خود از قوانین پیروی می‌کنند؛ بنابراین اگر می‌خواهید به‌عنوان پدر یا مادر، خانه را منظم نگه دارید، باید یک فهرست ساده از قوانین برای خانه تعیین و اجرا کنید.
والدین چگونه باید قوانین خانه را برای بچه ها تعیین کنند؟
خیلی زود به این نتیجه خواهید رسید که فقط نوشتن فهرست مقررات و چسباندن آن روی یخچال کاری از پیش نمی‌برد، حتی در روز اول. این‌که چهارچوبی مشخص کنید و در مورد نحوه رسیدن به آن فکر کنید مسئله مهمی است. در ادامه با چند توصیه شما را در تعیین قوانین خانه راهنمایی خواهیم کرد:
- در تعیین قوانین خانه با همسر خود در این باره صحبت کنید
وقتی قانون‌هایی تعیین می‌کنید چه برای کودکان نوپا و چه برای فرزندان بزرگ‌تر خانواده، هدف از آن قانون‌ها را برای همسر خود به طور واضح شرح دهید. با تعیین قوانین می‌خواهید به چه هدفی برسید؟ آیا یک سری قانون‌های عمومی برای تربیت فرزندان هستند یا برای مرتب نگه‌داشتن خانه در مقابله با بدرفتاری کودکان ؟ هدف این قانون‌ها را مشخص کنید، چون به قوانین بیهوده هیچ نیازی ندارید.
- در تعیین مقررات خانه جلسه خانوادگی برگزار کنید
هیچ‌چیز به‌اندازه یک جلسه خانوادگی جدی، اهمیت یک موقعیت را برجسته نمی‌کند، به‌خصوص اگر کودکان 4 تا 5 سال یا 11 الی 12 سال دارید. به بچه‌ها اجازه مشارکت بدهید، آن‌وقت می‌بینید چقدر این روش مفید واقع می‌شود.
- در تعیین قوانین خانه با کار گروهی شروع کنید
اعضای خانواده باید به‌عنوان یک واحد برای راه‌اندازی دستگاه خانواده عمل کنند. از طریق کار گروهی به محدوده، نظرات و کارهای یکدیگر در همکاری و کمک به امور خانواده احترام می‌گذاریم. مثلاً یک قانون ساده می‌تواند این باشد که قبل از استفاده از وسایل دیگران اجازه بگیرید.
- قوانین خانه را به طور شفاف توضیح دهید
اهداف و قانون‌های مبهم به‌زودی می‌شکنند و متلاشی می‌شوند. بچه‌ها برای موفقیت به ساختار نیاز دارند و با این‌که نسبت به قوانین نفرت نشان می‌دهند اما باید بدانند در صورت عدم رعایت قانون چه پیش می‌آید و احساس امنیت کنند. نتیجه یک قانون سفت‌وسخت مانند انجام کارهای خانه فراموش نشود آن است که همه نظم را رعایت خواهند کردند.
- قوانین خانه را بنویسید
موفقیت در اجرای قوانین بستگی به این دارد که مرتباً یادآوری شوند. قانون‌ها را روی یک برگه کاغذ بنویسید و آن را در یک جای دائمی مانند در یخچال بچسبانید تا جلوی دید باشد. برای بچه‌های کوچک‌تر می‌توانید قانون‌ها را به تصویر بکشید و آن را از هر جا که لازم است آویزان کنید.
- قوانین خانه را متناسب با گروه‌های سنی مختلف تنظیم کنید
اگر فاصله سنی فرزندان شما زیاد است قوانین خود را متناسب با مرحله رشدی که بچه‌ها در آن قرار دارند تعیین کنید. مثلاً وقت خواب را در نظر بگیرید. نمی‌توانید یک بچه 3 ساله و یک بچه 10 ساله را در یک ساعت به رختخواب بفرستید!
- برای داخل خانه و بیرون از خانه مقررات متفاوتی تعیین کنید
شاید در خانه به کودک خود اجازه دهید بدود و با هرکدام از اسباب‌بازی‌ها که دلش می‌خواهد بازی کند. اما وقتی به خانه مادربزرگ یا دوست خود می‌رود نمی‌تواند به همین منوال رفتار کند. پس برای مقررات بیرون از خانه قوانین دیگری تعیین کنید.
- خود را الگو قرار دهید
اگر به حرف‌هایی که می‌زنید عمل نکنید، قوانین اجرا نمی‌شوند. فرزندانتان مدام رفتار شما را زیر نظر می‌گیرند و تقلید می‌کنند. اگر شما از ابتدا با جدیت قوانین را رعایت نکنید، آنها هم از همان اول کار قانون‌ها را سرسری می‌گیرند.
- از تشویق و تنبیه کودک استفاده کنید
تشویق کودک یک محرک مهم در مطیع نگه‌داشتن کودکان است. از سوی دیگر تنبیه‌های مناسب نیز به اجرای قوانین خانه کمک می‌کنند. به یاد داشته باشید که تشویق بهتر عمل می‌کند، پس بیشتر تشویق را مدنظر داشته باشید.
شاید این مطلب هم برایتان مفید باشد: روش صحیح تنبیه کودک
- هروقت لازم شد قوانین را مجدداً ارزیابی کنید
گاهی قانون‌هایی که تعیین کرده‌اید، چیزی مهم‌تر یا بهتر را کنار می‌زنند. در این‌گونه موارد می‌توانید آنها را بازبینی کنید و تغییر دهید.
قانون‌های مهم خانه برای کودکان
قانون‌های خانه برای تربیت کودک 4 تا 5 ساله باید به چند دسته بزرگ مطابق زیر تقسیم شوند تا کاملاً از یکدیگر مشخص باشند:
- قوانینی که تمرکز آنها بر روی امنیت است
این قوانین مهم‌ترین قانون‌هایی هستند که امنیت جسمی و روانی فرزندان شما را تأمین می‌کنند. از مثال‌های رایج می‌توان به این موارد اشاره کرد “روی مبل و میز نپر” یا “وسط خیابان ندو” یا “وقتی مامان دوش می‌گیرد و کسی هم در خانه نیست اگر در زدند جواب نده”. علاوه بر تعیین قوانین، لازم است به بچه‌ها تذکر دهید در صورت عدم رعایت یک قانون ممکن است چه اتفاقی بیفتد. قوانین امنیت روانی مانند “بامحبت حرف بزن و از کلمات محبت‌آمیز استفاده کن” یا “افکار و احساساتت را محترمانه با دیگران در میان بگذار”. همچنین قوانین امنیت روانی به بچه‌ها کمک می‌کند با یکدیگر رابطه برقرار نمایند.
- قوانین خانه که عادت‌های سالم به وجود می‌آورند
ناگفته پیداست که عادت‌های سالم زیربنای تعیین مقررات برای وظایف پیچیده‌تری هستند که با رشد کودک بر عهده آنها گذاشته می‌شود. برای آن که به فرزندانتان کمک کنید در انجام وظایف نهایت سعی خود را به کار بگیرند باید آنها را به یک نظم یا ساختار روزانه عادت بدهید. به طور مثال “قبل از خواب مسواک بزن” یا “همه لباس‌های کثیف را در سبد رخت چرک‌ها بینداز” یا “بعد از بازی‌کردن در بیرون از خانه دست‌ها و پاهایت را بشور.” همچنین در اثر ایجاد عادت‌های سالم کمتر با بچه‌ها مشاجره می‌کنید زیرا وقتی می‌دانند باید بعد از بازی اسباب‌بازی‌هایشان را سر جای خود بگذارند یا قبل از شام تکالیف خود را تمام کنند، پس نتیجه رفتار نادرست را هم می‌دانند.
- مقررات خانه که به اخلاقیات می‌پردازند
اخلاقیات در شکل گیری شخصیت کودک نقش مهمی بازی می‌کند؛ بنابراین قانون‌های تعیین شده باید طوری باشند که ارزش‌های اخلاقی را در فرزندانتان تزریق کنند. از جمله ساده‌ترین این قانون‌ها برای رشد اخلاقی کودکان عبارت‌اند از “حقیقت را بگو” و “وقتی خطایی از تو سر می‌زند، معذرت‌خواهی کن.” همچنین اخلاقیات در پایبندی بچه‌ها به قوانینی که مشخص نموده‌اید تأثیر بسزایی دارد. البته رفتار شما در الگوسازی بچه‌ها بسیار مهم است. بچه‌ها بیشتر از کردار شما یاد می‌گیرند تا گفتار شما، پس معیارهای اخلاقی شما نهایتاً در رفتار فرزندانتان تراوش می‌کند.
- قانون‌هایی که مهارت‌های اجتماعی ایجاد می‌کنند
آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان مسلماً برای رشد سالم بچه‌ها ضروری می‌باشند و شما باید برای آموزش رفتار به بچه‌ها قانون‌هایی تعیین کنید که آنها از لحاظ اجتماعی بین هم‌سن‌وسال‌هایشان محبوب و مقبول باشند. اگر خواهر و برادر دارند مهم‌ترین قوانین این‌ها هستند “اسباب‌بازی‌هایت را به برادرت هم بده” یا “نوبتی بازی کنید” یا “قبل از وارد شدن به اتاقی که بسته است در بزنید”. این قانون‌ها به آنها کمک می‌کند از لحاظ اجتماعی مورد قبول باشند و از چهارسالگی بازی‌کردن با بچه‌های دیگر را شروع کنند. برای بچه‌های بزرگ‌تر و نوجوان‌ها که به گجت‌ها وابسته هستند باید قوانینی تعیین کنید که آداب معاشرت را یاد بگیرند مانند “سر میز غذا گوشی را کنار بگذار.” همچنین این نکته مهم است که بدون گوشی هوشمند به رختخواب بروند.
- قانون‌هایی که مهارت‌های زندگی در دنیای واقعی را می‌سازند
این قوانین باید طوری باشند که وقتی بچه‌ها خانه را ترک می‌کنند در زندگی آنها مؤثر باشند؛ همچنین با استفاده از این قانون‌ها می‌توانید آنها را وادار کنید به همه قوانینی که قبلاً ذکر کردیم پایبند باشند. انجام تکالیف مدرسه کافی است تا بعضی از بچه‌ها مسئولیت‌پذیر و باانگیزه باشند اما بعضی از بچه‌ها به چیزی بیشتر از این حد نیاز دارند. یکی از اساسی‌ترین مسائل در آموزش مهارت های زندگی به کودکان واداشتن آنها به انجام قسمتی از کارهای خانه است. حتی می‌توانید به بچه‌هایی که هنوز کم‌سن‌وسال هستند وظایف ساده محول کنید، مثلاً لباس‌هایی را که خاکی شده‌اند در سبد بیندازند. وقتی بچه‌ها بزرگ‌تر شدند می‌توانید در قبال انجام کارهای خانه به آنها پول بدهید تا یاد بگیرند با پول‌هایشان چگونه برخورد کنند.
در صورت عدم رعایت قوانین خانه توسط بچه ها چه باید کرد؟َ
معمولاً والدین درباره عواقب قانون‌شکنی تصمیم‌هایی می‌گیرند؛ اما بهتر است این تنبیهات با توافق فرزندان مشخص شود. مثلاً اگر فرزند شما یکی از قانون‌های عادت‌های سالم درباره اسباب‌بازی‌ها و زمان بازی را شکست و شما نوع تنبیه را از او پرسیدید، شاید در جواب بگوید “به نظرم نباید تا مدتی با آن اسباب‌بازی بازی کنم”؛ بنابراین به‌جای آن که او را به‌خاطر قانون‌شکنی شدیداً سرزنش کنید، می‌توانید این‌طور بگویید “مثل این‌که خودت تصمیم گرفته‌ای مدتی با آن اسباب‌بازی‌ها بازی نکنی”. کودکان قوانین و تنبیهاتی را که خودشان در ایجاد آنها نقش داشتند بهتر می‌پذیرند.
قانون‌ها به امور خانه سروسامان می‌دهند و کمک می‌کنند فرزندان شما در آینده بزرگسالان مسئولیت‌پذیری باشند. در تعیین قوانین برای کودکان زیر هشت سال می‌توانید از همه جهات به آن کاملاً تسلط داشته باشد. اما وقتی می‌خواهید برای کودکان هشت سال و بزرگ‌تر از هشت سال قانونی تعیین نمایید، آنها را کنار خود بنشانید و محدودیت‌ها را کاملاً مشخص کنید.
