یکی از مهمترین وظایف والدین، تربیت و آموزش مهارت های زندگی به فرزندان است؛ فرزندانی که امروز در کانون خانواده در حال تربیت تحت نظر والدین هستند، به‌زودی باید خودشان سرپرستی تشکیل یک خانواده را بر عهده بگیرند.
والدین آینه تمام نمای فرزندان خود هستند، گفتار و رفتار والدین نه‌تنها در روحیه و ذهنیت فعلی فرزندان ما تأثیرگذار است، بلکه شکل‌دهنده شخصیت اجتماعی آینده فرزندان ما نیز است.
بسیاری از مشکلات زوج در زندگی مشترک حاصل رفتارهای والدین در دوران قبل از ازدواج است؛ درواقع، زوج الگوی تربیتی دوران کودکی، نوجوانی و جوانی خود را به‌عنوان یک روش در زندگی مشترک خود نیز پیاده میکنند. این جمله بدین معناست که بسیاری از مشکلات زندگی ریشه در شیوه تربیت دوران کودکی دارد.
والدین باید راهبردهای مواجهه با مشکلات زندگی را به فرزندان خود بیاموزند. همچنین والدین باید فرزندان خود را با مشکلاتی که در زندگی زناشویی با آن مواجهه می شوند و راهکارهای حل آن آشنا نمایند.
ضرورت آموزش مهارت های زندگی به کودکان
والدین عزیز،گاهی انسان در مواجه با مشکلات زندگی در شرایطی قرار می گیرد که احساس می کند خیلی درمانده، ناامید و بی انگیزه شده است و گاهی فکر می کند فراز و نشیب های زندگی خیلی فراتر از حد توان است یا گاهی فکر می کنیم این مشکلات فقط منحصر به ماست و هیچ‌کس در دنیا این‌قدر مشکل در زندگی ندارد.
حتی گاهی سؤال میکنیم:
«خدایا چرا من؟»
«چرا این بلا باید سر من بیاید؟»
گاهی از کوچکترین رفتار و گفتار دیگران رنجیده خاطر شده یا به خشم می آییم و عکس العمل تند و پرخاشگرانه از خود نشان می دهیم یا شروع به خودخوری می کنیم؛ گاهی در برابر دوراهی‌های زندگی که تصمیم های مهم باید بگیریم خیلی شتابزده و عجولانه رفتار می کنیم که درنهایت هم منجر به پشیمانی و بروز مشکلات بیشتر در زندگی می‌شود.
گاهی خیلی سریع در برابر دیگران تحت تأثیر قرارگرفته و حتی در مقابل حرف غیرمنطقی آنها تسلیم می شویم و گاهی برعکس، با سماجت در برابر حرفهای منطقی دیگران می ایستیم و سعی میکنیم حرف خودمان به کرسی بنشانیم.
همه این موارد به دلیل ناپختگی و کمی تجربه و عدم آموزش مناسب مهارت های زندگی و نبود آگاهی در تربیت فرزند است. مطمئن باشید فرزندان شما هم دیر یا زود با این مشکلات در زندگی آینده خود مواجه می شوند. پس از هم اکنون برای آموزش مهارت های زندگی به کودکان خود وقت بگذاریم تا فرزندان ما در آینده با مشکلات کمتری مواجه بوده و بهتر بتوانند راه حل مشکلات زندگی خود را بیابند.
از دیدگاه روانشناسی یکی از مواردی که در بروز نارضایتی های زناشویی و بعضاً طلاق عاطفی و طلاق رسمی تأثیرگذار است، عدم آموزش مهارت های زندگی در دوران کودکی و نوجوانی است. وقتی فرزندان با ناملایماتی که در زندگی برای آنان پیش خواهد آمد آشنا نشده و آموزش لازم را برای حل مشکلات زندگی خود نبینند، با کوچکترین تندباد و بروز ناملایماتی، زندگی آنها دستخوش بحران می‌شود.
والدین چه مهارت های زندگی به کودکان خود آموزش دهند؟
به عقیده این دکتر روانشناس کودک، مهمترین مهارت های زندگی که فرزندان می بایست در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی (دوران مجردی) آموزش ببینند تا در زندگی آینده بتوانند توانایی حل مشکلات زندگی خود را داشته باشند و به‌سادگی زندگی آنها دستخوش بحران نگردد عبارت‌اند از:
آموزش مهارت های زندگی به کودکان: مهارت خودآگاهی
از دیدگاه روانشناسی ، مهارت خود آگاهی یعنی شناخت کامل و دقیقی از خود داشتن و خود را درست توصیف کردن، چه شناخت از صفات و ویژگیهای ظاهری و جسمانی مانند قد، وزن، رنگ مو و … و چه شناخت از ویژگیهای درونی و توانایی و استعدادها، علایق و ویژگی های شخصیتی مانند صبوری یا عجول بودن، خونسرد یا عصبی بودن، حساس یا زودرنجی.
آموزش مهارت خود آگاهی به کودکان موجب می گردد که فرزندان ما در موقعیت های مختلف بتواند عکس العمل خود را پیش بینی نموده و چنانچه ضعفی در فرد وجود داشته باشد به‌موقع به رفع آن بپردازد و بتواند مسئولیتهای متناسب با توانایی خود را عهده دار شده و در رشد و شکوفایی استعدادهای خود گام بردارد.
آموزش مهارت های زندگی به کودکان: کنترل خشم
در هنگام عصبانیت، معمولاً فرد نمی تواند تصمیم درست و مناسبی بگیرد و بیشتر تصمیمات در این لحظه، غیرمنطقی و نامناسب هستند. نفس های عمیق کشیدن (در صورت امکان در حالت درازکش یا نشسته) و تمرین آرامش‌طلبی، ترک محیط استرس زا، انجام کارهای آرامش‌بخش (مثل ورزش، گوش دادن به موسیقی، مطالعه و …) از راهکارهای کنترل خشم است.
مطالب مرتبط: آموزش کنترل خشم به کودکان
راهکارهای مختلفی برای کنترل خشم وجود دارد که در کتابهای مختلف به آن پرداخته‌شده است و شرکت در کارگاه مهارت های زندگی هم که در مراکز مختلف (فرهنگسراها، سرای محله ها، مراکز مشاوره و …) نیز میتواند در این خصوص مفید باشد.
آموزش مهارت حل مسئله و مهارت تصمیم گیری به کودکان
تاکنون چندین بار اتفاق افتاده که در زندگی با مسئله و مشکلی روبه‌رو شوید و ندانید چه راهی برای حل مسئله انتخاب کنید یا ندانید کدام راه حل بهترین است یا بر سر چندراهی قرار بگیرید و نتوانید تصمیم بگیرید کدام راه را انتخاب کنید؟
مطالب مرتبط: مهارت تصمیم گیری به کودکان
برای تصمیم‌گیری درست و حل مسئله، ابتدا باید موضوع و مشکل پیش‌آمده را بشناسیم و در مورد آن به مطالعه و بررسی پرداخته و اطلاعات لازم را جمع آوری کنیم. این اطلاعات را می‌توان از افراد مطلع و صاحب‌نظر، رسانه، کتاب، اینترنت جمع‌آوری نمود و سپس به تجزیه‌وتحلیل آن بپردازیم. ازآنجایی‌که در مرحله تجزیه‌وتحلیل و نتیجه‌گیری ممکن است از تجربه و تخصص لازم برخوردار نباشیم، بهتر است در این مرحله به افراد متخصص و صاحب‌نظر، معلمان و مرکز مشاوره مراجعه شود.
آموزش مهارت مقابله با استرس به کودکان
مدیریت استرس یکی از مهمترین آموز مهارت های زندگی به کودکان است. کسب این مهارت، مخصوصاً در دنیای کنونی که هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند هیچ‌گاه دچار استرس و فشار روانی نشده و نخواهد شد.
استرس یعنی فشار روانی و واکنشی است که بدن در برابر هرگونه تغییری ممکن است نشان دهد، چه خوشایند باشد مثل قبولی در رشته موردعلاقه و چه ناخوشایند مثل شکست در یک‌پایه تحصیلی فرزند شما؛ اگر این فشارهای روانی به‌طور مرتب و مداوم و شدید و ماندگار باشد، بدن مبتلا به علائم افسردگی شده و بیماری روانی و روحی می‌گردد.
آموزش مهارت های زندگی به کودکان: مهارت اجتماعی
چقدر در ارتباط برقرار کردن با دیگران موفق هستید؟ آیا به هر جمعی وارد می شوید راحت قادر به برقراری ارتباط با دیگران هستید؟ یا گوشه ای می‌نشینید و به دیگران نگاه می‌کنید و خجالت می‌کشید که صحبت کنید؟ چگونه با دیگران دوست می‌شوید؟
از دیدگاه روانشناسی، انسان موجودی اجتماعی است؛ بنابراین خواه‌ناخواه باید در کنار افراد جامعه با سلایق و خلق‌وخوهای مختلف زندگی کرده و با آنها تعامل و ارتباط سازنده برقرار نماید.
اگر در آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان خود غافل شویم، قطعاً فرزندان ما در اجتماع مانند ورود به دانشگاه و کار موفق نخواهند بود. حتی فرزندان ما پس از ازدواج نیز نمی‌توانند با همسر و خانواده همسر خود ارتباط موثری برقرار کنند.
مطالعه کتاب،کمک از مشاور و شرکت در کارگاههای افزایش مهارت‌های زندگی به کودکان از راهکارهای تقویت مهارت های اجتماعی در آنها است.
آموزش مهارت تفکر خلاق به کودکان
افراد خلاق و نوآور و ابداع‌کننده، همیشه راهی برای حل مشکلات زندگی خود و اطرافیانشان دارند. افراد خلاق هیچ‌گاه ناامید، بی‌انگیزه و افسرده نمی‌شوند و همین‌طور هیچ‌گاه دچار روزمرگی نمی‌شوند.
خلاقیت و تفکر خلاق داشتن یعنی ارتباط دادن بین چیزهای بی‌ارتباط و یک‌راه تازه برای حل مسئله پیدا کردن و یافتن راه‌های جدید و مؤثر در انجام کارها؛ از نظر این دکتر روانشناس ، خلاقیت در همه کودکان وجود دارد و فقط باید توسط والدین این مهارت زندگی در کودکان پرورش یابد.
آموزش مهارت تفکر انتقادی در کودکان
انسان قدرت اندیشیدن و فکر کردن دارد، اما تفکر و اندیشه نیز نیاز به پرورش دارد. یک انسان مدبر و متفکر، انسانی است که هر حرفی را به‌راحتی و بدون بررسی و تعمق نمی‌پذیرد یا رد نمی‌کند و سریع تحت تأثیر دیگران قرار نمی‌گیرد. او فریب تبلیغات و وسوسه‌های دیگران را نمی‌خورد و سریع قضاوت نمی‌کند و به همین دلیل علاوه بر هدایت سکان زندگی خود، راهنما و مشاور خوبی برای دیگران میتواند باشد.
فردی که تفکر انتقادی دارد میتواند هر اخبار، حرف و حادثه‌ای را که می‌شوند یا می‌بیند، با توجه به آگاهی، تجربه و اطلاعاتی که دارد، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار داده و نقد و بررسی کند و نه‌تنها نقاط ضعف، بلکه نقاط قوت موضوع را هم می ببیند.
نکته مهم این که تقویت و آموزش این مهارت های زندگی به فرزندان راحت و سریع نیست ولی وقت گذاری برای یادگیری این مهارت ها به کودکان ارزش بالایی دارد.
یادگیری این مهارت ها موجب می گردد افراد در آینده زندگی مشترک خود اهداف واقع‌بینانه‌ای انتخاب نمایند و دررسیدن به اهداف خود سعی و تلاش سازنده انجام داده و با تفکر خلاقانه، تصمیم‌گیری‌های مهم زندگی را به‌درستی اتخاذ نمایند.
همچنین وقتی به این آموزش‌ها مسلط شود، منجر به افزایش اعتماد نفس کودک خواهد شد و اعتماد به نفس افراد در زندگی راز بزرگ پیروزی بر مشکلات زندگی است.
به عقیده این مشاور کودک، والدین نقش مهمی در آماده نمودن فرزندانشان برای پذیرش مسئولیت های بزرگ زندگی آینده دارند و آموزش این مهارت‌ها یکی از مهمترین راهکارهای تربیت فرزندان برای پذیرش مسئولیت ها در زندگی است.
10 نکته ی مهم درزمینهٔ ی آموزش مهارت های زندگی به کودکان
والدین می‌خواهند که فرزندانشان در هر کاری، خواه درزمینهٔ ی تحصیلی یا فعالیت‌های فوق‌برنامه، بهترین باشند. اما آنچه برای اکثر والدین مشخص نیست، این است که هر کودکی متفاوت است و مهارت های مشخصی که دیگران فاقد آنها هستند را از خود نشان می‌دهد؛ این مهارت ها فاکتور تعیین‌کننده‌ای در زندگی او به شمار می‌روند.
به‌عنوان پدر یا مادر، انتظار این‌که فرزندتان همه‌چیز را از مدرسه یاد خواهد گرفت، اشتباه است. این حقیقت دارد که مدارس به کودکان تعلیم می‌دهند و قوه‌ی درک و عقل آنها را بهبود می‌بخشند اما مهارت های خاصی وجود دارند که هر کودک میتواند به بهترین شکل ممکن در خانه یاد بگیرد. این مهارت ها را مهارت های زندگی می‌نامند که به کودکان کمک می‌کند تا بتوانند سخت‌ترین مشکلات زندگی را تحمل نمایند و آنها را پشت سر بگذارند. آموزش مهارت های زندگی به کودکان توسط والدین نیز بسیار اهمیت دارد. مهارت های زندگی به کودکان باید یاد داده شود و با گذشت زمان بهبود یابند.
10 مهارت زندگی برتر برای کودکان
در ادامه، فهرستی از مهارت های زندگی برای کودکان آورده شده است که در اکثر کشورها مشترک می‌باشند؛ به‌عنوان‌مثال، برف پارو کردن یک مهارت بسیار سودمند برای کشورهایی است که بخش اعظمی از سال زمستان است. یک کودک همچنین میتواند مهارت های ضروری را بسته به فرهنگ خانواده‌اش یاد بگیرد. ما 10 مهارتی که به درک اهمیت مهارت های زندگی برای کودکان کمک میکنند را برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم؛ این مهارت ها بسیار سودمند هستند و در سراسر جهان به کودکان آموزش داده می‌شوند:
1- آموزش مهارت آشپزی به کودکان
هم دخترها و هم پسرها از آشپزی کردن لذت می‌برند. به‌عنوان پدر یا مادر، شما می‌توانید از همان دوران کودکی از فرزند خود بخواهید تا به شما در آشپزخانه کمک کند. شما به‌تدریج متوجه خواهید شد که او نیز از این فرآیند لذت می‌برد و آشپزی برایش آسان خواهد شد. آشپزی همیشه یک مهارت سودمند به شمار می‌رود چراکه آداب درست خوردن غذاهای سالم را به کودک آموزش می‌دهد. علاوه بر این، آموزش این مهارت به شما این اطمینان را می‌دهد که فرزندتان در غیاب شما میتواند برای خود غذا درست کند.
2- آموزش مهارت نجات از بیابان به کودک
شما می‌توانید فرزندانتان را به کمپ‌های نجارت از بیابان ببرید. این کمپ‌ها به فرزندتان، مهارت هایی از قبیل نحوه‌ی ساخت پناهگاه، آشپزی بر روی آتش اردو، راه رفتن بر روی زمین سخت و ناهموار و غیره را آموزش می‌دهند. این مهارت ها به فرزندتان کمک میکنند تا با اعتماد به نفس و مستقل بزرگ شوند و درعین‌حال از تجربه‌ی یک ماجراجویی سرگرم‌کننده لذت ببرند.
3-آموزش اصول باغبانی به کودک
این یکی از مهارت های زندگی است که به کودکان آموزش می‌دهد تا به طبیعت احترام بگذارند و از آن مراقبت کنند؛ همچنین، در صورت نیاز خودکفا شوند. استفاده از حیاط پشتی را برای این هدف در نظر بگیرید. فرزندانتان می‌توانند مهارت های پایه‌ای در مورد نحوه‌ی تأثیر آب‌وهوا بر گیاهان، جوانه زدن دانه‌ها، نحوه‌ی مواجه ی باغبان‌ها با مشکلات گیاهان و غیره را یاد بگیرند. شما همچنین می‌توانید نام فرزندتان را بر روی یکی از درختان قرار دهید و شاهد رشد و بزرگ شدن هردوی آنها با هم باشید.
4-اموزش مهارت های کمک‌های اولیه به کودک
کودکان غالباً هنگام بازی به خود آسیب می‌زنند، بنابراین کمک‌های اولیه باید اولویت اصلی در میان آموزش مهارت های زندگی به فرزندانتان باشد. آنها باید یاد بگیرند که خود و دیگران را از تصادفات یا وضعیت‌های اورژانسی نجات دهند.
5- آموزش مهارت شنا کردن به کودک
شما می‌توانید این مهارت زندگی ضروری را در طول یک فعالیت آبی سرگرم‌کننده آموزش دهید. فرزندتان باید شنا کردن را یاد بگیرد حتی اگر نزدیک به آب زندگی نمی‌کند. این مهارتی است که نه‌تنها ممکن است خود فرد را نجات دهد بلکه میتواند موجب نجات سایرین نیز شود.
6-آموزش مهارت های مدیریت پول و مسایل مالی به کودکان
مدیریت پول یکی از مهم ترین مهارت های زندگی است که می‌توانید به فرزندانتان آموزش دهید. به آنها ارزش پول و نحوه‌ی پس‌انداز کردن پول به‌منظور استفاده از آن در آینده را آموزش دهید. آنها را در محاسبه‌ی مقدار پولی که باید خرج کنند و مقدار پولی که باید پس‌انداز نمایند، راهنمایی کنید.
7- آموزش شستن لباس‌ها به کودک
شستن لباس‌ها مهارتی است که هر کودک باید در مراحل اولیه از زندگی‌اش یاد بگیرد. یاد گرفتن نحوه‌ی شستن لباس‌ها برای زمانی که کودک به مدرسه یا کالج می‌رود، سودمند خواهد بود. فرزندانتان نه‌تنها نحوه‌ی شستن لباس‌های خود را یاد می‌گیرند بلکه ممکن است از این فعالیت لذت هم ببرند.
8-آموزش مهارت تعمیرات خانگی به کودک
اگر توجه کرده باشید، کودکان همیشه مشتاق هستند بدانند داخل تلویزیون، یخچال، ماشین لباسشویی، موبایل و غیره چیست. به آنها انگیزه دهید تا چیزهای بیشتری از سر کنجکاوی خود یاد بگیرند. شما می‌توانید به آنها نحوه‌ی تعویض لامپ، نحوه‌ی برطرف کردن گرفتگی توالت یا خاموش کردن گاز را یاد دهید. اما فراموش نکنید که آنها را در مورد اقدامات امنیتی که لازم است هنگام کار کردن با وسایل برقی بدانند، راهنمایی کنید.
9- آموزش مهارت های دفاع شخصی به کودکان
شما نمی‌توانید همیشه برای محافظت از فرزندانتان در برابر غافلگیری‌های ناخوشایند زندگی همراهشان باشید. بنابراین، چرا آنها را راضی به ثبت‌نام در یک کلاس دفاع شخصی مانند برنامه‌ی آموزش کاراته نمی‌کنید؟ چنین درس‌هایی نه‌تنها به فرزندتان امکان دفع هرگونه حمله‌ی ناگهانی را می‌دهد بلکه به بهبود تمرکز ذهنی او نیز کمک بسیار زیادی می‌کند.
10-آموزش مدیریت زمان به کودک
شما می‌بایست آموزش نحوه‌ی مدیریت زمان را از همان دوران کودکی به فرزندتان شروع کنید. به او یاد دهید تا بدون کمک شما لباس بپوشد، برای مدرسه آماده شود و تکالیف درسی را در یک زمان مشخص به پایان برساند. هنگامی‌که فرزندتان بزرگ شود، نحوه‌ی مدیریت کارآمد زمان را خواهد دانست.
ما امیدواریم که این مهارت های زندگی برای کودکان به فرزند شما نیز کمک کند تا به‌عنوان یک رهبر پرورش یابند. درصورتی‌که احساس می‌کنید مهارت زندگی مهم دیگری برای آموزش به کودکان وجود دارد که باید در این فهرست قرار داده شود، لطفاً آنها را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
منبع:www.thebridalbox.com
