خوشبین بودن به زندگی | چگونه خوش بین باشیم

افراد خوش بین تمایل به داشتن افکار مثبتی دارند، به زندگی امیدوارتر هستند و نگاه مثبتی نسبت به آینده دارند. در یک شرایط عادی، فرد خوش بین آینده را مثبت می‌بیند درحالی‌که نگاه فرد بدبین به آینده کاملاً منفی خواهد بود. افراد خوش بین همچنین می‌توانند جنبه‌های مثبت شرایط ناامیدکننده را ببینند. تفکر خوش ‌بینانه می‌تواند یک رویداد نادر و کمیاب باشد؛ آن را می‌توان استراتژی برای مقابله با استرس یا یک ویژگی شخصیتی دانست.

خوش بینی به تمایل فرد به کوچک شمردن عواقب اتفاقات آزاردهنده از جمله یک تصادف، جدایی یا بیماری که زمانی برای فرد رخ می‌دهد، اشاره دارد. خوش بینی همچنین شامل باورهایی در مورد خود که به طرز غیرواقع‌بینانه‌ای مثبت هستند، می‌باشد. به‌عنوان‌مثال، خوشبینی موجب می‌شود تا اکثر مردم باور کنند که باهوش‌تر، سالم‌تر و سخت‌کوش‌تر از متوسط انسان‌ها هستند.

خوش بینی از طریق توانمندسازی فرد در ریسک‌کردن در کارهایی که منجر به رشد فردی می‌شوند، به حفظ سلامت روان و جسم کمک می‌کند. خوشبینی همچنین می‌تواند یک عامل انگیزشی مثبت در بهبود مراقبت از خود (خودمراقبتی) و رفتارهایی باشد که شانس فرد برای موفقیت را افزایش می‌دهد. بااین‌وجود، خوش بینی ممکن است منجر به انجام رفتارهای خطرناک شود و در نتیجه فرد به این باور برسد که پیامدهای منفی هیچگاه برای او رخ نمی‌دهد.

فواید خوش بینی

در سال‌های اخیر، پژوهش‌های بسیار زیادی در ارتباط با فواید خوش بینی صورت‌گرفته است و بسیار از مردم به یادگیری نحوه خوش بین بودن علاقه‌مند شده‌اند. به‌عنوان‌مثال، قدرت مثبت اندیشی بر مزایای خوش بینی تمرکز دارد و راه حل هایی برای رهایی از افکار منفی و جایگزینی آن با افکار مثبت ارائه می‌دهد.

تمرین خوش بین بودن از تمرکز کردن بر افکار مثبت، پیچیده‌تر است. پرورش افکار خش بینانه معمولاً شامل شناسایی مشکلات شخصی و سپس فکر کردن در مورد آن‌ها به روشی است که از رشد و مقاومت پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، والدین می‌توانند در تربیت فرزند خود در یادگیری خوش بین بودن از طریق مدل‌سازی رفتارهایی که منعکس‌کننده چارچوب ذهنی مثبت است، کمک نمایند.

پروفسور مارتین سلیگمن، شخصیت برجسته در علوم روانشناسی مثبت نگر و طرفدار خوشبینی آموخته شده است. او در پژوهش صورت‌گرفته توضیح داده است که تمرین خوش بینی می‌تواند سلامت جسمی و روانی فرد و همچنین موفقیت او در محیط کار را بهبود دهد.

مثال هایی از خوش بینی در زندگی

مردم در گذر زمان، سطوح متفاوتی از خوشبینی را تجربه می‌کنند و درجه خوش بینی یک فرد بسته به زمینه و موقعیت می‌تواند تغییر کند. در ادامه، نمونه‌هایی از خوش بینی آورده شده است:

• فردی که شرایط دشوار طلاق را تجربه می‌کند، سعی دارد تا بر جنبه‌های مثبت فرایند طلاق تمرکز نماید.
• وقتی یکه فرد صدای زنگ تلفن را می‌شنود، فرض می‌کند که حتماً فردی که زنگ شده، همان کسی است که دوست دارد صدایش را بشنود.
• کودکی که اسباب‌بازی مورد علاقه‌اش را ازدست‌داده بر این باور است که کودک دیگری آن اسباب‌بازی را پیدا می‌کند و از بازی‌کردن با آن لذت می‌برد.

خوش بینی صحیح به فرد این اجازه را می‌دهد تا فرصت‌هایی که منجر به رشد و موفقیت می‌شوند را شناسایی و از آن‌ها استفاده بهینه را ببرد. مثبت اندیشی همچنین به فرد کمک می‌کند تا در شرایط پر استرس و دشوار، سلامت روان خود را حفظ کند. خوش بینی ممکن است به شکل‌های مختلفی ظاهر شود و برخی از انواع خوش بینی ممکن است سالم‌تر از سایرین باشد. برخی از انواع خوش بینی عبارت‌اند از:

• خوش بینی مقایسه‌ای: فردی که خوش بینی مقایسه‌ای دارد، بر این باور است که رویدادهای مثبت را بیشتر از سایرین تجربه می‌کند.
• خوش بینی هیچ‌انگاری (پوچ گرایی): خوش بینی هیچ انگاری به‌عنوان هیچ انگاری خوش بینانه نیز شناخته می‌شود؛ افرادی که بر چنین خوشبینی باور دارند، امید را در هیچ انگاری یا این ایده پیدا می‌کنند که زندگی هیچ‌گونه معنایی ندارد. افراد خوش بین هیچ انگار از باورهای خود احساس قدرت می‌کنند و معتقدند که خودشان مسئول معنا بخشیدن به زندگی‌شان هستند.
• خوش بینی غیر واقع‌ گرایانه: خوش بینی غیرواقع‌گرایانه می‌تواند با خوشبینی سالم در تضاد باشد. درحالی‌که خوش بینی سالم به فرد این اجازه را می‌دهد تا حدودی ریسک کند، خوش بینی غیرواقع‌گرایانه ممکن است موجب شود تا فرد فاکتورهایی را به نفع خود دست بالا گیرد و این موضوع منجر به گرفتن تصمیمات خطرناک که مبنای واقعیت ندارند، می‌شود. خوش بینی غیرواقع‌گرایانه اغلب به‌عنوان هم‌معنی سوگیری خوش بینی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• خوش بینی فلسفی: خوشبینی فلسفی متضاد بدبینی فلسفی است. این نوع از خوش بینی، باوری است که زمان حال بهترین گزینه از میان تمامی نتایج محتمل می‌باشد. بسیاری این ایده را به فیلسوف معروف، گاتفرید ویلهلم لبینز نسبت می‌دهند؛ فیلسوفی که به‌خاطر اصل بهترین (در میان سایرین) یا این ایده شناخته شده است که همه چیز با قصد و نیت خوب رخ می‌دهد.

روش‌های بسیار متنوعی برای تعریف خوشبینی وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، در زمینه سلامت روان و سلامت فیزیکی، خوش بینی می‌تواند به‌عنوان عامل کلیدی در موفقیت در نظر گرفته شود.

تاثیر خوش بینی بر سلامت روان

مدارک و شواهدی وجود دارند که تاثیر خوش بینی بر سلامت روان را تایید می کند. به‌عنوان‌مثال، افراد افسرده بیشتر از سایرین تحت تأثیر افکار منفی و بدبینانه قرار می‌گیرند که این خود در نهایت موجب برانگیختن علایم افسردگی در فرد می‌شود. برخی از متخصصان سلامت روان به مردم در ایجاد روند فکری سالم به‌منظور درمان افسردگی، اضطراب و مشکلات روانی دیگر کمک می‌کنند.

پژوهشگران نحوه تأثیر خوش بینی بر سلامت جسم و همچنین سلامت روانی را مورد بررسی قرار دادند. یکی از جنبه‌های مفید خوش بینی برای سلامت جسم، ایجاد انتظارات مثبت است. به‌عنوان‌مثال، فردی که فکر می‌کند قدرت بهبود سلامت خود را دارد، می‌تواند به طور موفقیت آمیزی سلامت خود را بهبود دهد؛ درحالی‌که فردی که بر توانایی خود در بهبود سلامت باور ندارد، تأثیر مثبتی نیز بر بهبود سلامتی نخواهد داشت.

مطالعات بسیار زیادی مزایای خوش بینی بر سلامت را موردمطالعه قرار داده‌اند. یک مطالعه 10 ساله نشان داد که بدبین ترین شرکت کنندگانش دوبرابر خوشبین ترین شرکت‌کنندگان دچار بیماری قلبی شده‌اند. این مطالعه، فاکتورهای ریسک دیگر بیماری قلبی را در نظر گرفته است. خوشبینی همچنین به فشارخون پایین مرتبط است.

خوش بینی به همان اندازه برای سلامت روان و روحی اهمیت دارد. پژوهشی در زمینه فرسودگی روانی پرستاران بیمارستان نشان داد که پرستارانی با سطح بالاتری از خوش بینی، شانس کمتری برای تجربة فرسودگی روانی دارند. در مطالعه دیگری که بر روی کهنه سربازان جنگ انجام گرفت، نشان داده شد که خوش بینی جهت‌مند به علائم استرس پس از سانحه (PTSP) و افسردگی کمتر و همچنین سلامت روان قوی‌تر مرتبط می‌باشد و حتی در مطالعه‌ای نشان داده شد که افراد خوش بین رضایت بیشتری را در روابط عاشقانه خود تجربه می‌کنند.

خوش بینی به‌عنوان یک ویژگی شخصیتی

پژوهشگران، خوش بینی جهت‌مند را به فاکتورهایی از پنج عامل بزرگ شخصیت ارتباط می‌دهند (نظریه پنج عاملی شخصیت): ثبات عاطفی، برون گرایی، سازگاری و وظیفه شناسی. تخمین زده شده است که ژنتیک مسئول 30 درصد از احتمال خوش بینی یا بدبینی فرد باشد. دانشمندان در مطالعه‌ای کشف کردند که ژن مسئول دریافت اکسی تاسین می‌تواند بر خوش بینی یا بدبینی فرد اثر گذارد.

فرزندان افراد خوش بین خود به سمت خوشبینی تمایل بیشتری دارند و ممکن است بخشی از آن به خاطر سوگیری ژنتیکی برای خوش بینی باشد. بااین‌وجود، خوش بینی در مراحل اولیه رشد نیز قابل یادگیری است. وضعیت اجتماعی – اقتصادی خانواده نیز می‌تواند بر خوش بینی یا بدبینی فرزند تأثیرگذار باشد. تفکر خوش بینانه یک ویژگی شخصیتی نسبتاً ثابت است اما تجربیات زندگی از قبیل ضربه روحی و استرس می‌توانند تفکر خوش بینانه در فرد را محدود سازند.

تفاوت امید و خوشبینی

امید و خوش بینی مفاهیم مشابه ولی متمایزی هستند. هر دو به سلامت و تاب و تحمل فرد ارتباط دارند. اما درحالی‌که امید ارتباط نزدیک‌تری به پویایی فرد دارد، خوش بینی بیشتر به انتظارات فرد مرتبط است.

• امید: امید معمولاً به احساسی اشاره دارد که اغلب به ایجاد انگیزه مرتبط است. یک فرد امیدوار بیشتر از سایرین بر قدرت دستیابی به اهدافش باور دارد.
• خوش بینی: خوشبینی اغلب به انتظارات فرد برای آینده اشاره دارد. وقتی فردی خوش بین است، بر این باور دارد که آنچه امید دارد در آینده‌اش رخ دهد، در نهایت اتفاق خواهد افتاد.

هم امید و هم خوش بینی تا حدودی تحت تأثیر ژنتیک و محیط پیرامون فرد هستند. یافته‌ها نشان می‌دهد، افرادی که سطوح بالاتری از خوشبینی و امید  را تجربه می کنند، عملکرد بهتری در تحمل عدم قطعیت و ترس کمتری از ناشناخته‌ها دارند.

اگر به دنبال افزایش خوش بینی در زندگی هستید، بدانید که این هدف دست‌یافتنی است. کارکردن با یک دکتر روانشناس آموزش‌دیده و دلسوز می‌تواند به شما در تقویت مهارت‌های پرورش خوشبینی و درعین‌حال توسعه مهارت‌های مقابله با احساسات منفی و تاب‌آوری نیاز دارید، کمک کند.