به‌عنوان یک مشاور خانواده معتقدم زوج درمانی مؤثر, با توجه به هزینه‌های بی‌شمار اقتصادی و انسانی ناشی از طلاق و جدایی, روشی بسیار ارزشمند است. با در نظر گرفتن این مسئله, من اغلب به زوجینی که به مرکز مشاوره خانواده مراجعه می کنند می‌گویم ” اگر فکر می‌کنید زوج درمانی روشی پرهزینه است, پس صبر کنید تا ببینید جدایی و طلاق چقدر برایتان هزینه دارد”.
قصد من این است به زوج هایی که در روابط زناشویی خود دچار مشکلاتی هستند اعلام کنم زوج درمانی مؤثر, حتی اگر پرهزینه به نظر برسد, می‌تواند یکی از بهترین سرمایه‌گذاری‌هایی باشد که زوج برای آینده زندگی مشترک خود انجام خواهند داد.
حتی اگر رابطه زناشویی شما با شکست مواجه شود, آنچه در فرآیند یک زوج درمانی صحیح می‌آموزید شمارا در بهبود روابط زناشویی یاری خواهد کرد.
به عقیده من زوج درمانی مناسب درعین‌حالی که می‌تواند بسیار باارزش باشد, اگر به‌درستی انجام نشود, آسیب‌زننده نیز خواهد بود. درواقع, اگر زوج درمانگر نداند چه‌کاری انجام می‌دهد, می‌تواند در طول فرآیند مشاوره عملاً به رابطه زناشویی زوج آسیب وارد کند. این موضوع معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که زوج درمانگر , زوج را بیشتر به‌سوی تمرکز بر مشکلات زندگی زناشویی تان سوق می‌دهد.
اگر زوج درمانگر این کار را انجام می‌دهد, می‌تواند مطمئن باشید که او از تحقیقات جدید روانشناسی درزمینه چگونگی حفظ رابطه و نجات یک ازدواج موفق اطلاعات کافی ندارد.
حفظ نسبت 5 به 1 در روابط زناشویی
پژوهشگر و دکتر روانشناس ، جان گاتمن در تحقیقی به‌صورت تجربی نشان داد، برای ایجاد و حفظ یک رابطه موفق در ازدواج , زوج ها باید همواره نسبت 5 به 1 در تعامل‌های مثبت به منفی را رعایت کنند تا بتوانند ” احساسات خوب” یا به گفته محققان “احساسات مثبت” را در یک رابطه زناشویی سالم حفظ کنند.
با در نظر گرفتن این موضوع, هرگونه اتفاق منفی که در حضور زوج درمانگر روی می‌دهد، مانند حملات دوطرفه ” شوهرم این را گفت, یا زنم این را گفت” در طول جلسه مشاوره می‌تواند به رابطه آسیب بزند.
یک زوج درمانگر خوب , در طول جلسات مشاوره , تنها به صندلی خود تکیه نمی‌دهد تا دعوای زن و شوهر را تماشا کند. زوج می‌توانید این دعوا را وقتی‌که باهم هستند نیز انجام دهند.
یک زوج درمانگر خوب , چه کارهایی برای حل مشکلات زناشویی زوج انجام می دهد
- شناسایی مشکلات اصلی زوج , بررسی دلایل ایجاد روابط زناشویی ناموفق , بررسی سطح تعهدات زوج به یکدیگر و شناسایی اهداف زوج در زندگی مشترک
- اطمینان زوج درمانگر از اینکه زن و شوهر ازلحاظ روحی و روانی سالم هستند, اطمینان از عدم اعتیاد همسر , عدم سوءاستفاده از همسر ( مثلا سوءاستفاده جنسی ) و نداشتن روابط نامشروع همسر ( خیانت همسر )
- آموزش اصول دستیابی به ازدواج موفق به زوج ازجمله ویژگی‌های یک رابطه زناشویی عاشقانه و سالم
- کمک به تغییر نگرش زوج به ازدواج و ارتباط با همسر
- راهنمایی زوج به‌سوی ایجاد “توافق و تعهد در رابطه” که تعریف‌کننده موارد خاصی برای حل مشکلات زناشویی , دستیابی به اهداف و درک نگرش شما نسبت به ازدواج هستند باید به آنها فکر کنید یا آنها را انجام دهید.
پنج ویژگی‌های زوج درمانی مؤثر
شناسایی مشکلات اصلی زندگی زناشویی , دلایل بروز اختلاف در روابط زن و شوهر , سطوح تعهد ، اهداف ، ارزش‌ها و باورهای زوج.
این پند قدیمی که ” به دنبال درک کردن باشید, پیش از آنکه بخواهید درک شوید” در اینجا معنا پیدا می‌کند.
اگر زوج درمانگر پیش از اینکه واقعاً متوجه شود چه اتفاقی در حال روی دادن است شروع به “کمک کردن” و مشاوره کند, ممکن است زوج را در مسیر اشتباه قرار دهد. این کار هم اتلاف پول و هم اتلاف زمان است و هم ممکن است به رابطه زناشویی زوج آسیب برساند.
ابزارهای مؤثر فراوانی وجود دارند که زوج درمانگر برای تعیین نظام‌مند مشکلات اصلی زن و شوهر از آن استفاده می‌کند. یکی از آنها فرآیندی به نام ارزیابی‌های آماده سازی-غنی سازی یا P/E (www.prepare-enrich.com) است که من آن را به کار می‌برم.
P/E در حقیقت یک دید و نگرش شخصی درزمینه عوامل ایجاد مشکلات در رابطه زناشویی , سطوح تعهد, شخصیت, باورهای معنوی و نظام‌های خانوادگی ارائه می‌کند.
ازآنجاکه اجرای یک ارزیابی جامع مانند آنچه در P/E گنجانده‌شده نیازمند صرف زمان و هزینه است, زوج درمانگر باید فرآیند درمانی را با طرح این پرسش آغاز کند که علت مراجعه هر یک از زوج برای درخواست مشاوره چیست؟
برای انجام این کار به‌عنوان مشاور عموما از زوج می‌پرسم کدام‌یک از حالت های زیر بیشتر شبیه چیزی است که در این مرحله از رابطه زناشویی خود می‌خواهید:
- آیا تصمیم به طلاق گرفته و می خواهید از همسر خود جدا شوید.
- یکدیگر را بدون قید و شرط می پذیرید درحالی‌که بر روی بهبود روابط خود کار می‌کنید.
- درباره تغییر در رفتار یکدیگر به بحث و گفتگو می پردازید درحالی‌که به بهبود وضعیت خود ادامه می دهید.
اگر یکی از مراجعه کنندگان یا هر دو، گزینه اول را انتخاب کنند, به آنها توضیح می‌دهم که انجام زوج درمانی ضرورتی ندارد و در مقابل به آنها کمک می‌کنم تا روند طلاق آگاهانه را بدون خشم, دلخوری و رنجش از همسر آغاز کنند که معمولاً به پایان رابطه روی می‌دهد.
اگر هر دو مراجعه کننده موارد دوم یا سوم را انتخاب کنند, من به عنوان زوج درمانگر فرآیند مشاوره را شروع می کنم.
برای شروع مجدد رابطه زناشویی تلاش قابل‌توجهی لازم است
با توجه به آنچه پیش تر درباره “ارزش” زوج درمانی گفته شد, یک زوج درمانگر خوب در اوایل جلسه مشاوره توضیح می‌دهد که تلاش, شکیبایی و فداکاری قابل‌توجهی که از طرف زوج برای احیای مجدد و بازسازی یک رابطه و ازدواج موردنیاز است ارزش این سرمایه‌گذاری را دارد.
اگرچه توضیح این مسئله به زوج ها که فرآیند زوج درمانی کار آسانی است احتمالاً آنها را متقاعد می‌کند تا در چند جلسه زوج درمانی حضور پیدا کنند, اما تجربیات من نشان داده است القاء نمودن این باور به مراجعه کننده که زوج درمانی تنها نیازمند صرف چند ساعت مختصر و تلاش اندک از سوی آن‌هاست موجب ناامیدی، هم در فرآیند درمانی و هم نتایج مشاوره خواهد شد.
دلیل رسیدن به چنین نتیجه‌ای این است که ایجاد و حفظ یک رابطه و ازدواج موفق کاری سخت و مستلزم توجه و فداکاری زوج است. من از همان ابتدا و بر اساس ازدواج موفقیت‌آمیزی که بیش از 40 سال با همسرم داشته‌ام به این موضوع واقف بودم.
یک فرآیند زوج درمانی مؤثر درصورتی‌که یکی از زوجین مبتلا به بیماری روحی و روانی درمان نشده‌ای باشد ( مانند افسردگی ) یا به اعتیاد همسر به یک ماده مخدر مانند الکل, تجربه سوءاستفاده جنسی همسر ، یا یکی زوجین درگیر رابطه عاطفی نامشروع ( خیانت به همسر ) باشد، حتماً باید موارد قبل از شروع جلسات ، با مشاور خانواده در میان گذاشته شود.
به همین دلیل, یک زوج درمانگر و مشاور خوب بر اهمیت این نکته تأکید می‌کند که پیش از شروع زوج درمانی ، موضوعاتی را که مشاور لازم است بداند از او پنهان نکنند.
در برخی شرایط، اگر هر یک از زوج این واقعیت را بپذیرند که در رابطه زناشویی آنها مشکلات جدی وجود دارد و نیازمند توجه یکی از طرفین یا هردوی آن‌هاست و درعین‌حال از بهبود رابطه زناشویی خود ناامید شده‌اند, زوج درمانگر ممکن است با شروع فرآیند زوج درمانی موافقت کند, البته به‌شرط آنکه حل مشکل نیز به‌صورت هم‌زمان موردبررسی قرار گیرد.
برای مثال, به این دلیل که من به درمان مراجعه کنندگان بسیاری می‌پردازم که دچار مشکلات مرتبط با اختلال آسیب پس از سانحه ( PTSD ) هستند, با انجام زوج درمانی , به‌شرط آنکه مراجعه کننده مبتلا به آسیب هم‌زمان به انجام درمان مناسب بپردازد, موافقت خواهم کرد.
مرکز کنترل درونی یا کنترل بیرونی در زوج درمانی
مسئله نه‌چندان آشکاری که باید قبل یا در طول یک دوره زوج درمانی مؤثر موردبررسی قرار گیرد زمانی است که یکی از زوج یا هردوی آنها فاقد “ مرکز کنترل درونی یا کنترل بیرونی” است.
جولین روتر , دکتر روانشناس شخصیت , در سال 1954 مفهومی بانام “مرکز کنترل” را مطرح کرد. این نظریه می‌گوید افراد, به عقیده خودشان, تا چه اندازه می‌توانند وقایعی که بر آنها تأثیر می‌گذارد را تحت کنترل درآورند.
مرکز کنترل بیرونی: بدین معنا که افراد معتقدند تصمیمات و زندگی آنها تحت کنترل شانس یا سرنوشت است.
مرکز کنترل بیرونی: این افراد معتقدند که می‌توانند کنترل زندگی خود را به دست بگیرند و از قدرت اختیار کافی برای پذیرش مسئولیت‌های زندگی برخوردارند و چیزهایی که خارج از کنترل آن‌هاست را تحت کنترل درآورند.
افراد با تیپ شخصیتی “کنترل بیرونی” معمولاً اطرافیان و چیزهایی که خارج از کنترل آن‌هاست را مقصر و مسئول رفتار و افکار خود می‌دانند.
در مورد مسایل زناشویی ، افرادی که از “مرکز کنترل بیرونی” برخوردارند معمولاً مسئولیت مشکلات زندگی موجود در رابطه و ازدواج خود را به عهده نمی‌گیرند.
حتی اگر زمانی مایل به پذیرش این مسئولیت باشند ترجیح می‌دهند تمامی تغییرات را طرف مقابل انجام دهد, و تنها با شیوه‌هایی از تغییر موافق‌اند که آنها را خوشحال‌تر می‌کند و به نفع آنها باشد.
ازآنجاکه این نگرش و رفتار (مرکز کنترل بیرونی) یکی از علل اصلی درخواست طلاق و شکست در ازدواج و یکی از عوامل ایجاد مشاجرات زن و شوهر است. مشاور ازدواج از زوج می‌خواهد قبل از شروع جلسات مشاوره این رفتار اصلاح شود.
نکته حائز اهمیت این است که اگر هر یک از زوجین تمایلی به اصلاح رفتار خود از کانون کنترل بیرونی به کنترل درونی نداشته باشد و مسئولیت مشکلاتی که تا حدی بر آنها کنترل دارد, ازجمله خوشبختی خود, را نپذیرد, احتمال اینکه زوج درمانی منجر به پیشرفت قابل‌توجه و طولانی‌مدتی در رابطه شود بسیار اندک خواهد بود.
ازاین‌رو معمولاً به مراجعه کنندگان خود می‌گویم برای دستیابی به یک زوج درمانی مؤثر, زوج باید این موضوع را بپذیرند که هر دو نفر مسئول بخشی از مشکلات زناشویی بعد از ازدواج هستند, و باور داشته باشند که تنها گفتار یا رفتار شریک زندگی نیست که آنها را خوشحال یا ناراحت می‌کند, بلکه این نگرش و طرز تفکر اوست که تعیین کننده میزان رضایت از زندگی مشترک موفق است.
برای ارائه یک عملکرد مفید و تأثیرگذار, مراجعه کننده‌ای که در جلسات زوج درمانی ثبت‌نام کرده باید از توانائی‌های لازم برای ایجاد و حفظ یک زندگی مشترک موفق آگاهی نسبی داشته باشد.
به‌عبارت‌دیگر, زوج درمانگر باید در ابتدا یک “ارزیابی صلاحیت و شایستگی” انجام دهد تا تصمیم بگیرد آیا هر یک از زوج از حداقل دانش, مهارت و توانائی لازم برای ایجاد یک رابطه زناشویی موفق برخوردارند یا خیر.
معمولاً در مراکز مشاوره خانواده و ازدواج از یک پرسشنامه برای تشخیص و اندازه‌گیری میزان رضایت و مهارت های زندگی زناشویی در حفظ رابطه در ازدواج استفاده می‌کنند که شامل موارد زیر است:
- مهارت برقراری ارتباط صحیح با همسر
- مهارت حل اختلافات و مشکلات زناشویی
- مهارت شناخت و آگاهی از خصوصیات رفتاری همسر
- مهارت های زندگی زناشویی
- مهارت خودآگاهی و خویشتن‌داری
- مهارت هوش هیجانی در برقراری روابط عاطفی و رابطه جنسی با همسر
- مهارت مقابله با استرس و کنترل خشم در زندگی مشترک
نکته مهم این است که هرچند شایستگی‌های خاصی وجود دارد که فرد باید برای ایجاد و حفظ رابطه زناشویی موفق از آن برخوردار باشد, اما صرف‌نظر از نوع فرآیند اجراشده توسط زوج درمانگر , او باید به‌عنوان بخشی از فرآیند درمانی , زوج را در تشخیص و اصلاح هرگونه ضعف در مهارت های زندگی یاری کند.
برخی از مثال‌هایی که در زمینه اصول مربوط به شایستگی‌های لازم برای دستیابی به یک ازدواج موفق به آنها اشاره می‌کنم در ادامه قابل‌بررسی است.
ایجاد نگاهی نو در رابطه با مشاوره زوج درمانی
هارویل هندریکس در کتاب خود با نام ” عشقی که می‌خواهید را به دست آورید” بر اهمیت “نگرش و دیدگاه زوج در رابطه” تأکید می‌کند. صادقانه بگویم, من به‌عنوان یک متخصص در زمینه مشاوره ازدواج هرگز زوجی را ندیده‌ام که بدون گفتگو و ایجاد یک دیدگاه مشترک با همسر به یک ازدواج موفق دست پیدا کنند.
به عقیده من زوج های موفق به هر نحوی, چه با توافق کتبی و چه موافقت غیررسمی از طریق بحث و گفتگو, به یک دیدگاه و توافق مشترک برای دستیابی به یک ازدواج موفق ، عاشقانه و رضایت بخش با همسر خود می‌رسند.
در اینجا به برخی از دلایلی که زوج برای احساس رضایت از زندگی مشترک باید در نظر داشته باشند اشاره می‌شود:
سوالات زوج درمانی
- ما برای زندگی خود هدف و معنایی داریم
- ما یک زندگی جنسی لذت بخش داریم
- اوقات بسیار خوشی باهم داریم
- صاحب چند فرزند هستیم و در تربیت فرزندان به‌گونه‌ای عمل می‌کنیم که احساس امنیت و شادی کنند
- در انجام کارها از یکدیگر حمایت می‌کنیم
- به یکدیگر پایبند و متعهد هستیم
- به هم وفاداریم و هیچ‌گاه درباره هم بدگویی نمی‌کنیم
- اختلافات زناشویی را مسالمت‌آمیز حل می‌کنیم
- بهترین دوستان یکدیگر هستیم
- ازلحاظ جسمی متناسب و تندرست هستیم
- درباره مشکلات زندگی زناشویی خود گفتگو می‌کنیم و آنها را با دیگران در میان نمی‌گذاریم
- اگر در تلاش برای کنار آمدن با یکدیگر هستیم از یک مشاور خانواده خوب کمک می‌گیریم
- در صورت نیاز، اوقاتی را در تنهایی و دور از همسر می‌گذرانیم
- حداقل یک روز یا یک‌شب در هفته با همسر خود بیرون می‌رویم (قرار شبانه, تنها خودمان دو نفر)
- هنگامی‌که یکی از ما مشغول کار است دیگری برای مراقبت از فرزندان در منزل می‌ماند
- وظایف و کارهای خانه را باهم تقسیم می‌کنیم
- برای زمان بازنشستگی پس‌انداز می‌کنیم و پول‌هایمان را باهم خرج می‌کنیم
- برای تفریح و تعطیلات برنامه‌ریزی می‌کنیم
- همیشه حقیقت را می‌گوییم
- به همسر خود اعتماد می‌کنیم و باهم تصمیمات مهمی در زندگی مشترک می‌گیریم
- هنگام سختی‌ها کنار هم هستیم
- قدردان خوبی‌های همسر خود هستیم و آن را جبران می‌کنیم
- به جامعه خود خدمت می‌کنیم
- به خانواده و دوستان خود نزدیک هستیم
- همیشه تفکرات و رفتارهایی داریم که باعث می‌شود نسبت به هم احساس نزدیکی بیشتری کنیم
- هرروز را با طرح این سؤال به پایان می‌بریم که کدام‌یک از صحبت‌ها یا رفتارهای ما در طول آن روز احساس نزدیکی بیشتری بین ما ایجاد کرده است (ما از این اطلاعات برای بهبود روابط خود استفاده می‌کنیم)
- برای همسر خود شنونده خوبی هستیم و یکدیگر را در اولویت قرار می‌دهیم
پس‌ازاینکه دلایل زندگی مشترک و ارزش‌های مشترک با همسر خود را انتخاب کردید می‌توانید از آنها به‌عنوان معیاری برای تصمیم گیری دراین‌باره استفاده کنید. آیا چیزی که درباره آن فکر می‌کنید, به زبان می‌آورید یا انجام می‌دهید شمارا در مسیر دستیابی به اهداف و تحقق چشم‌اندازتان یاری خواهد کرد یا خیر؟
اگر پاسخ منفی است, می‌توانید اصلاحاتی در روند درمانی اعمال کنید که به هردوی شما کمک می‌کند برای دستیابی به یک رابطه شاد و رضایت بخش هماهنگ بمانید.
مشاوره روج درمانی و ایجاد توافق در ازدواج
کارهایی که برای حل مشکلات زندگی مشترک و دستیابی به موفقیت در ازدواج باید انجام دهید را مشخص کنید.
در تمامی طول فرآیند زوج درمانی , زوج درمانگر باید شمارا یاری کند تا درباره آنچه به اصلاح و بهبود رابطه زناشویی کمک می‌کند تصمیم گیری کرده و به توافق برسید. برای مثال, من در مرکز مشاوره به مراجعه کنندگان خود کمک می‌کنم تا اصولی را ایجاد کنند که من آنها را ” توافق ها در ازدواج ” می‌نامم.
من در جلسات مشاوره زوج درمانی به مراجعه کنندگان می‌گویم هدف از طرح این توافق ها با همسر این است که به شفاف‌سازی تمامی تغییرات و اصلاحاتی که زوج قصد دارند آن را در روابط زناشویی خود ایجاد کنند بپردازیم.
یک ضرب‌المثل چینی که دربردارنده معنای نهفته در این بخش از روند درمانی است می‌گوید: ” کم‌رنگ‌ترین جوهر مؤثرتر از قوی‌ترین حافظه است”. نکته‌ای که می‌خواهم بگویم این است که ایجاد و ثبت مکتوب توافق ها با همسر به‌اندازه دیدگاه شما در زندگی مشترک اهمیت دارد.
درواقع, این توافق ها که بعد از ازدواج برای بهبود روابط زناشویی با همسر خود می‌بندید برای حل مشکلات, دستیابی به اهداف و تحقق چشم‌انداز در رابطه بسیار مهم است.
برای مثال من و همسرم, مانند بسیاری از زوج های دیگر, بلافاصله بعد از ازدواج دچار یک مشکل جدی شدیم. به‌این‌ترتیب که هر زمان دچار اختلاف می‌شدیم و درباره اینکه حق با چه کسی است باهم بحث و مشاجره می‌کردیم, چیزهایی به زبان می‌آوردیم که آزاردهنده بود اما واقعاً از بیان آنها منظوری نداشتیم. با توجه به این مشکل, ما یک توافق با این مضمون بین خودمان وضع کردیم:
” اشکالی ندارد اگر باهم اختلاف پیدا کنیم, اما نامهربان بودن همیشه اشکال دارد. در آینده, هر زمان که عصبانی شدیم, با توافق یکدیگر دست از صحبت کردن می‌کشیم. یکی از ما اعلام “توقف” می‌کند تا به عواقب کار فکر کنیم.
” به‌محض اینکه یکی از زوج اعلام “توقف” کرد, هر دو می‌دانیم معنای آن این است که:
- حداکثر 30 دقیقه از هم جدا می‌شویم
- سعی می‌کنیم آرام باشیم
- دوباره کنار هم می‌نشینیم و گفتگو را به شکلی مؤدبانه از سر می‌گیریم
- در طول زمان توقف, به خودمان یادآوری می‌کنیم که این فقط یک احساس هیجانی است
- نباید احساسات، تو را تحت کنترل خود درآورد. مشکلات زندگی مثل امواج دریا مهم نیست چقدر سریع و بلند است, همیشه می‌گذرد”.
پس از مرور این مطالب, خواهید دید که ما توافق ها را با دقت بسیار، مشخص می‌کنیم. به‌این‌ترتیب, هر دو می‌دانیم با شروع بحث و دعوا با همسر چه اتفاقی قرار است بیفتد. هرچند ما هنوز این توافق را کامل نکرده‌ایم, اما حداقل می‌دانیم قراردادی وجود دارد که در صورت نیاز به یک ” طناب نجات” می‌توانیم دستمان را به‌سوی آن دراز کنیم.
قراردادهایی که در طول سالیان متمادی زوج ها را برای تنظیم آنها یاری کرده‌ام بی‌شمارند و مواردی چون بیان حقیقت (صداقت), برقراری ارتباط مؤثر با همسر , قرار عاشقانه و توجه به همسر , شیوه صحیح تربیت فرزند , تقسیم وظایف منزل , روابط خارج از ازدواج , نحوه برخورد و مدیریت مشکلات مالی, دوران بازنشستگی زوج , احترام به عقاید و باورهای همسر, تعطیلات و سفرهای تفریحی و میزان روابط جنسی با همسر نمونه‌هایی از آنها است.
مسئله بسیار ساده است؛ اگر واقعاً قصد دارید مشکلات و اختلاف با همسر خود را حل کرده و به اهداف زندگی مشترک خود دست یابید, می‌توانید احتمال موفقیت خود را با ایجاد یک توافق رسمی و مکتوب افزایش دهید.
آگاهی از مواردی که در بخش‌های قبلی به‌طور خلاصه گفتم برای تشخیص یک زوج درمانگر توانا اهمیت دارد.
اگرچه زوج درمانی مؤثر مستلزم صرف وقت و هزینه‌های بسیار است, اما اگر یک زوج درمانگر خوب پیدا کنید و برای انجام روند درمانی با او به توافق برسید, مزایای حاصل از آن بسیار فراتر از هزینه‌های طلاق خواهد بود.
باید این نکته را نیز عنوان کنم که هر شیوه زوج درمانی الزاماً یک درمان خوب نیست. اگر زوج درمانگر شما, حداقل, کارهایی را که من در اینجا مطرح کردم انجام ندهد, روند درمانی ممکن است بیش از آنکه مفید باشد به رابطه شما آسیب بزند. مشورت با یک زوج درمانگر یا مشاور خانواده خوب درباره رویکرد و مراحل فرآیند زوج درمانی می‌تواند از چنین آسیب‌هایی پیشگیری کند.
اگر زوج درمانگر قادر به ارائه یک برنامه خوب و معنادار نباشد, احتمالاً باید سراغ درمانگری بروید که حداقل بتواند به‌صورت واضح برایتان شیوه کار, محتوا و اثرگذاری روش درمانی خود را توضیح دهد.
با توجه به آنچه گفته شد, نکته اصلی این است اگر برای بهبود روابط زن و شوهر نیاز به کمک داشتید, از یک زوج درمانگر کمک بخواهید که شیوه درمانی او بتواند شمارا در درک و بررسی نظام‌مند مشکلات منحصربه‌فرد و علل بروز چنین مشکلاتی در زندگی مشترک یاری کند. مشکلاتی که رشد و پیشرفت شما به‌عنوان یک زوج را در زندگی تضعیف می‌کند.
در حالت ایده آل, شما زودتر ازآنچه که فکر می‌کنبد به دنبال کمک خواهید رفت, درست مانند زوج هایی که پس از چندین سال زندگی توأم با اختلافات زناشویی مهارنشدنی در جستجوی درمان هستند, اما نجات رابطه آنها تقریباً غیرممکن است.
