تربیت کودک از بدو تولد| آموزش بچه داری از بدو تولد نوزادی

سن مناسب تربیت کودک ازنظر روانشناسی

کودک شما گریه می‌کند, او را بلند می‌کنید. گرسنه است, به او غذا می‌دهید. پوشک او خیس شده, آن را عوض می‌کنید. بدون شک شما به همه نیازهای کودک رسیدگی می‌کنید. مراقبت از کودکان به‌اندازه کافی سخت هست؛ مطمئناً, شما والدین فکر می‌کنید نیازی نیست نگران تربیت کودک خود باشید, درست است؟

اما به‌زودی کودک شما کمی عاقل‌تر شده, نیازهای او تبدیل به خواسته‌های او می‌شود و شما درمی‌یابید که باید محدودیت‌هایی برای تربیت کودک خود در نظر بگیرید. واقعاً چند بار پستانک رهاشده کودک خود را از روی زمین برمی‌دارید یا لبخندی بر لب، کاسه غذای واژگون شده کودک را نادیده می‌گیرید؟

ما می‌دانیم شما به چه چیزی فکر می‌کنید: یک یا دو سالگی برای تنبیه کودک خیلی زود است. بله, مشکل همین‌جا است. هدف از تربیت کودکان تنبیه آنها نیست. هدف از تربیت کودک آموزش و هدایت است, که می‌تواند و باید از سال های اولیه نوزادی شروع شود.

کلر لرنر, مدیر سازمان تربیت کودکان یک ساله تا سه ساله می‌گوید: ” اعمال محدودیت ها بخش مهمی از مسئولیت شما در تربیت فرزند به‌عنوان والدین است”. شما به کودکان خود کمک می‌کنید تا درست و غلط را بشناسند, از مقررات پیروی کرده، کودک مهارت تصمیم گیری صحیحی داشته و با احساس ناامیدی و درماندگی مقابله کنند.

البته, همه والدین می‌دانند کودکی که “بدرفتاری” می‌کند, این کار را عمداً انجام نمی‌دهد. هنگامی‌که کودک سعی می‌کند عینک شمارا از روی چشمتان بکشد, او قصد بی‌ادبی ندارد بلکه تنها می‌خواهد جهان پیرامون خود را کشف کند.

هاروی کارپ, دکترای پزشکی و نویسنده کتاب خوشحال‌ترین کودک نوپا می‌گوید: ” نوزاد همواره در حال مشاهده دنیای پیرامون خود است”. ” او غذای خود را با دست فشار می‌دهد تا ببیند چه حسی دارد. چیزی را از بالای صندلی پرتاب می‌کند تا صدای خرد شدن آن را بشنود”.

پس چگونه می‌توان بدون اینکه به دنیای اکتشافات کودک پایان دهیم مانع شکستن یک جفت عینک دیگر شویم؟ در این مقاله از سایت مشاوره باما به برخی از راهکارهای نظم و انضباط برای تربیت کودک از بدو تولد تا دو سالگی اشاره می‌کنیم:

تربیت کودک از نوزادی

مسائل اصلی: خوردن, خوابیدن و توالت کودک

دکتر لرنر ( متخصص و مشاور کودک ) معتقد است”به‌طورکلی, شما نمی‌توانید در ماه‌های اولیه به شخصیت کودک خود آسیب برسانید. نوزادان نیاز به احساس امنیت و ایمنی دارند و تأمین تمامی نیازهای کودک درواقع به آن‌ها کمک می‌کند تا در آینده کودک مستقل زندگی کنند.

هنگامی‌ کودکان در دنیای کوچک خود احساس امنیت را تجربه کنند، قادر خواهند بود پا به دنیای بیرون از آن بگذارند, چراکه می‌دانند قرار نیست آسیبی به آن‌ها وارد شود. دکتر کارپ، روانشناس کودک ، یک مقایسه عینی مطرح می‌کند: ” 18 ساعت در آغوش گرفتن نوزاد در طول روز ممکن است از دید شما بسیار زیاد به نظر برسد, اما برای کودکی که 24 ساعت و 7 روز هفته در رحم مادر بوده, این زمان حتی 25 درصد از زمان قبلی کم‌تر است”.

اصول تربیت کودک 4 تا 7 ماهه

مسائل اصلی: چنگ زدن و تکان خوردن کودک

در این مرحله, شما می‌توانید شروع به ایجاد تمایز میان نیازها و خواسته‌های کودک کنید. جین نلسن, نویسنده مشترک کتاب تربیت صحیح کودک (در سه سال اول دوران کودکی ) می‌گوید: ” ممکن است کودک شما بخواهد روی شانه‌هایتان خواب برود, اما او درواقع نیازی به این کار ندارد”. ” کودک باید یاد بگیرد چگونه به تنهایی و بدون کمک دیگران بخوابد”.

علاوه بر این, نوزادان در این سن شروع به چنگ زدن به چیزهای اطراف می‌کنند. این شیوه راهی برای کشف و آموختن کارهایی است که آن‌ها می‌توانند با دست‌های خود انجام دهند. یک واکنش مضطرب مثل گفتن یک “نه” یا ” آخ” سخت گیرانه ( هنگامی‌که او به گوشواره شما چنگ زده ) تنها باعث جذابیت بیشتر موضوع برای کودک خواهد شد.

در مقابل, صورت آرام و خونسرد خود را به کودکان نشان دهید. هنگامی‌که نوه نلسون دست خود را به‌سوی عینک مادربزرگ دراز می‌کند او بدون اینکه چیزی بگوید عینک را برای چند ثانیه بر زمین می‌گذارد. در این لحظه نوزاد دیگر نمی‌تواند اشتیاق خود را کنترل کند, اما شما می‌توانید شرایط را برای زمان دیگری آماده کنید.

دندان‌درآوردن نوزاد نیز می‌تواند بر رفتار او تأثیر بگذارد. هنگامی‌که پسر سارا شروع به گاز گرفتن سینه مادر موقع شیر خوردن کرد, اولین رفتار غریزی مادر جیغ زدن بود. اما در عوض, او بینی نوزاد 6 ماهه را به بدن خود نزدیک کرد و اجازه داد او به کارش ادامه داد. اندکی طول کشید تا نوزاد گاز گرفتن را متوقف کند, اما درنهایت کودک یاد گرفت اگر می‌خواهد از سینه مادر شیر بخورد, گاز گرفتن ممنوع است.

تربیت کودک 7 ماهه تا دوازده ماهگی

مسائل اصلی: حرکت کردن و به دردسر افتادن

اگر هنوز محیط خانه را برای کودک خود امن نکرده‌اید(مثلاً خارج کردن چیزهای مضر و آسیب‌زا از دسترس کودک, نصب موانع در محیط خانه و پوشاندن پریزهای برق) سریع‌تر این کار را انجام دهید. اما درعین‌حال, مقدار زیادی فضای امن را برای فرزند خود مهیا کنید تا کودک پرجنب‌وجوش شما بتواند به کشف محیط اطراف خود بپردازد. اگر پدر و مادر دائماً در حال نه گفتن باشند, این پیام را به کودک منتقل خواهند کرد که جهان پیرامون کودک نامحدود است.

یک کابینت بدون دستگیره را با انبوهی از قاشق‌های چوبی و کاسه‌های پلاستیکی رها کنید و چند کتاب مقوائی و پازل روی قفسه‌های اسباب‌بازی پایین بگذارید. اگر کودک شما با انجام کاری به دردسر می‌افتد, او را منحرف کرده و دوباره او را به مسیر قبلی هدایت کنید. به کودک بگوئید: ” من می دونم که دوست داری سیم لامپ رو بکشی, اما اگر لامپ بیفته، به تو آسیب میزنه. بیا به‌جای اون با قطار بازی کنیم”.

هنگامی‌که نوزاد هشت ماهه ماریا به چیزی دست می‌زند که نباید دست بزند, مادر ماریا لحن صدای خود را تغییر می‌دهد. پریولیج می‌گوید: ” این کار همیشه مؤثر نیست, اما کودک درنهایت متوجه منظور من خواهد شد”.

اضطراب جدایی کودک نیز اغلب در این سن بروز پیدا کرده و باعث ایجاد وابستگی عاطفی در کودکان می‌شود. در این سن کودک را تشویق کنید تا به مشغول کردن خود بپردازد. مثلاً هنگامی‌که برای شستن لباس‌ها از جلوی چشم‌های کودک ناپدید می‌شوید, او شروع به جیغ زدن می‌کند, بلافاصله نزد او باز نگردید, زیرا این پیام را به کودک منتقل می‌کنید که واقعاً چیزی هست که باید نگران آن باشید. در عوض, با صدای خود، او را مطمئن کنید. به او بگوئید: ” مامان در حال لباس‌شویی است: مشکلی نیست”.

روش تربیت کودک 14 تا 18 ماهه

مسائل اصلی: کشف توانایی‌های آوایی کودک مانند جیغ زدن و ناله کردن

اگر فکر می‌کنید نوزاد شما با صدای بسیار بلندی گریه می‌کند, پس تا وقتی‌که شروع به راه رفتن کند منتظر بمانید. شاید جیغ زدن او در خانه بامزه باشد, اما در مسجد یا یک رستوران شلوغ کار چندان خوشایندی نیست. برای حفظ آرامش خود, به خاطر داشته باشید کودک قصد ندارد برنامه شام شمارا خراب کند, او تنها در حال آزمایش تارهای صوتی خود است.

در برابر اشتیاق کودک به فریاد کشیدن یا خندیدن مقاومت کنید, چراکه گاهی جیغ زدن او در رستوران سرگرم‌کننده است. این کار تنها او را مشتاق‌تر می‌کند. در مقابل, به زبان ساده به کودک بگوئید که چه انتظاری دارید: ” وقتی در رستوران هستیم باید با صدای آرام صحبت کنیم”. برای جلب‌توجه و مشغول کردن او کتاب و اسباب‌بازی‌های بی‌صدا با خود همراه داشته باشید.

اگر کودک نتوانست جلوی جیغ زدن خود را بگیرد, به او بگوئید که باید آنجا را ترک کنید. لرنر می‌گوید: ” کودکان در این سن فاقد مهارت خویشتن‌داری هستند و نمی‌توانند مانع بروز چنین رفتارهایی در خود شوند”. ” بهترین کار این است که به توضیح دادن قوانین ادامه دهید, چراکه کودکان از سنین 2 تا 3 سالگی, معانی این قوانین را بهتر متوجه شده و قادر خواهد بود که بر اساس آن‌ها عمل کند”.

اصول تربیت کودک دو ساله

مسائل اصلی: استقلال و سرکشی کودک یک تا 2 ساله

آدیتی نارایان, دکترای پزشکی, استاد بهداشت عمومی و متخصص اطفال در مرکز مشاوره کودک دانشگاه دوک، در دورام، کارولینای شمالی می‌گوید: “در این سن دامنه لغات کودکان به طرز قابل‌توجهی افزایش می‌یابد, اما ازآنجاکه کودکان هنوز قادر به بیان احساسات خود نیستند, اغلب دچار احساس ناامیدی می‌شوند”.

به کودک در بیان کلمات کمک کنید. اگر او به این دلیل که دستش به وسایل خانه نمی‌رسد کج خلقی می‌کند, کلمات را جایگزین احساساتش کنید: ” تو از اینکه دستت به این وسیله نمی رسه ناامیدی شده‌ای, بگذار ببینم می تونیم اون رو بهت بدهم”.

رفتارهای پرخاشگری کودکان مانند کتک زدن و گاز گرفتن حاصل از ناامیدی کودک نیز می‌تواند در این سن بروز پیدا کند. اگر کودک شما کسی را گاز بگیرد, سریعاً او را از  محل دور کنید و به او بگوئید: ” گاز گرفتن ممنوع است, این کار به دیگران صدمه می‌زند”. برای جلوگیری از حوادث دیگر در آینده, به دنبال الگوها باشید: آیا کودک شما ساعت خاصی از روز دست به این کار می‌زند؟ آیا این کار را وقتی‌که احساس درماندگی می‌کند انجام می‌دهد؟

هنگامی کودک لجبازی می‌کند, استفاده از روش تربیتی وقفه کوتاه می‌تواند کارساز باشد. کودک دو ساله من همیشه دوست داشت، کمربند ایمنی را خودش ببندد، کاری که به نظر من بی‌فایده بود. راه‌حل هوشمندانه برای تربیت فرزند من این بود: آواز خواندن! ” ما این‌طوری کمربند خود را می‌بندیم, کمربند خود را می‌بندیم, کمربند خود را می‌بندیم”. کودک آن‌قدر مجذوب صدای آهنگین من می‌شد که حتی هنوز هم هر وقت سوار ماشین می‌شویم از من می‌خواهد که آواز بخوانم و به من اجازه می‌دهد که کمربند او را ببندم.

اگر روش حواس پرتی در تربیت کودکان مؤثر واقع نشد, از عشق و علاقه کودک به تظاهر کردن استفاده کنید. هنگامی کودک شما اسباب‌بازی‌های خود را از روی زمین جمع نمی‌کند, با یک صدای بامزه‌ خرسی به او بگوئید: ” خوب, تامی, تو به خرسی کمک می‌کنی که تکه‌های قطار رو جمع کنه؟ او نمی دونه که جاش کجاست!”.

هر کاری که انجام می‌دهید, آن را ادامه دهید. یک موضوع در مورد بچه ها صدق می‌کند: آن‌ها همواره در حال تغییر هستند.