در مواردی که شخص کنترل گر علاوه بر کنترل زندگی خود، خواهان کنترل زندگی افراد دیگر هم باشد، میتوان به برخی از ویژگی های شخصیت کنترل گر اشاره کرد که در این موارد به شکل ناهنجار و افراطی ظاهر میشوند. این ویژگیها شامل موارد زیر میشوند:
- دلسوزی بیش از حد: فرد با شخصیت کنترلگر ممکن است به نحوی بیش از حد دلسوز و مداخله‌گر باشد. او ممکن است احساس کند که باید برای دیگران تصمیم‌ها بگیرد و نقش مشاوره و رهنمود را به خود اختصاص دهد. او ممکن است معتقد باشد که ایده ها، برنامه ها و تصمیماتش بهتر و منطقی تر از دیگران است و باید نقش مداخله گری را در زندگی آنها به عهده بگیرد.
- نقض حریم شخصی: شخصیت کنترلگر ممکن است تمایلی به نقض حریم شخصی دیگران داشته باشد. او ممکن است دخالت زیادی در زندگی شخصی دیگران داشته باشد و تصمیم‌ها و اقدامات آنها را تحت کنترل خود قرار دهد.
- عدم احترام به آرزوها و خواسته‌های دیگران: یک شخص کنترلگر افراطی ممکن است خواسته‌ها و آرزوهای دیگران را نادیده بگیرد و به جای آنها، تصمیمات و اهداف خود را برای آنان تعیین کند. این می‌تواند به نقض حقوق و آزادی افراد دیگر منجر شود.
- بی‌توجهی به نیازهای دیگران: شخصیت کنترلگر افراطی ممکن است به طور غیرعادلانه به نیازها و مشاغل دیگران بی‌توجهی کند و تمرکز خود را فقط بر روی نیازها و اهداف خود تمرکز کند.
مهم است به یاد داشته باشید که در روابط سالم، هر فرد باید حق خود برای تصمیم‌گیری و کنترل زندگی خود را داشته باشد و به حقوق دیگران نیز احترام بگذارد. احترام به حقوق و آزادی افراد دیگر و بهره‌گیری از مهارت‌های ارتباطی سالم و همکاری در تصمیم‌گیری‌ها برای رسیدن به توازن مناسب بین کنترل و حقوق و آزادی بسیار مهم است.
برخورد با شخصیت کنترلگر می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما با رعایت برخی راهکارها میتوانید با این شخصیت، به خوبی ارتباط برقرار کنید. در ادامه، چندین راهکار برای برخورد با شخصیت کنترلگر را بررسی می‌کنیم:
الف) حفظ مرزهای شخصیتی: مهم است که مرزهای شخصیتی خود را محترم بدارید و به آنها احترام بگذارید. قطعی کنید که شما نیز حق دارید تصمیم‌ها و کنترل زندگی خود را داشته باشید. این به شما کمک میکند تا از نقض آزادی تان جلوگیری کنید. این مرزها شامل حق تصمیم گیری درباره زندگی خود، آزادی شخصی، حریم خصوصی و نیازهای شخصی شما میشود.
ب) ارتباط با مراقبت و بیان نیازها: اگر با شخصیت کنترلگر در رابطه‌ای هستید، اهمیت دارد که به صورت محترمانه با یکدیگر در مورد نیازها، احساسات و انتظارات خود صحبت کنید. بیان کنید که به نظرات و نیازهای طرف مقابل احترام می‌گذارید و به دنبال رسیدن به توافق منصفانه‌ای هستید. به جای مقابله، به دنبال همکاری و توافق باشید.
ج) استفاده از ارتباط مؤثر: مهارت‌های ارتباطی مؤثر می‌تواند در برقراری ارتباط با افراد کنترلگر مفید باشد. گوش دادن فعال به آنها، ابراز احساسات به صورت متعادل، استفاده از اصول مذاکره و تمرکز بر نقاط مشترک می‌تواند روابط را بهبود بخشد. با استفاده از این مهارت ها، میتوانید به شخصیت کنترل گر نشان دهید که شما قابلیت تصمیم گیری خود را دارید و از ارتباط با او بهره میبرید، اما در عین حال مرزهای شخصیتی خود را حفظ میکنید.
د) قوی‌تر کردن اعتماد به نفس: شخصیت کنترلگر ممکن است تلاش کند تا با کنترل بیشتر، اعتماد به نفس شما را ضعیف کند. برای مقابله با این موضوع، باید به خودتان اعتماد کنید و به نقاط قوت و توانایی‌هایتان توجه کنید. اینکه به خودتان اعتماد داشته باشید، می‌تواند شما را در برابر تأثیرات منفی شخصیت کنترلگر محافظت کند.
ه) تقویت مهارت‌های مذاکره: مهارت‌های مذاکره می‌تواند در برخورد با شخصیت کنترلگر مفید باشد. یاد بگیرید چگونه به اصول مذاکره پایبند باشید، به دیگران احترام بگذارید و در عین حال برای تأمین نیازها و آرزوهایتان اقدام کنید. تمرین مهارت‌های مذاکره و بهبود آنها می‌تواند به شما در برخورد با شخصیت کنترلگر کمک کند.
و) بهره‌گیری از کمک حرفه‌ای: در برخی موارد، ممکن است نیاز به کمک حرفه‌ای داشته باشید. مشاوره یا روانشناسی می‌تواند به شما در برخورد با شخصیت کنترلگر کمک کند. آنها می‌توانند به شما راهنمایی‌هایی بدهند که چگونه با این نوع شخصیت برخورد کنید و چگونه مراودات سالم‌تری برقرار کنید.
ویژگی شخصیت کنترل گر
یکی از شخصیت ها در روانشناسی، شخصیت کنترل گر است و به شخصیتی اشاره دارد که بر تنظیم و کنترل خود، رفتارها و عواطفش تمرکز دارد. در واقع فردی که شخصیت کنترل گر دارد، تمایل دارد تا به صورت مداوم و فعال بر خود کنترل داشته باشد و سعی کند احساسات و رفتارهای خود را به طور موثری مدیریت کند.
شخصیت کنترل گر معمولا ویژگیهایی مانند خود انضباطی، سازماندهی و برنامه ریزی، خودکنترل، اجتناب از ریسک و انعطاف پذیری محدود را دارا میباشد، در ادامه به بررسی ویژگیهای ذکر شده میپردازیم.
خودانضباطی:
یکی از مهمترین ویژگیهای شخصیت کنترل گر خود انضباطی میباشد. این ویژگی به معنای توانایی فرد در کنترل خود، مدیریت احساسات منفی و تنظیم رفتارهایش می باشد. فرد با شخصیت کنترل گر توانایی دارد تا در صورت مواجهه با فشارها و تنش های روزمره به صورت متعادل عمل کند و احساسات منفی را کنترل کند.
برنامه ریزی و سازماندهی:
فردی که شخصیت کنترل گر دارد، عادت دارد که زندگی و فعالیت هایش را به صورت منظم و سازمان یافته برنامه ریزی کند. او اهداف مشخصی را مدنظر قرار میدهد و برای رسیدن به آنها برنامه ریزی دقیقی را دنبال میکند. وی ممکن است برنامه های روزانه، هفتگی یا حتی ماهانه داشته باشد و سعی میکند تا به طور مداوم به این برنامه ها پایبند باشد.
خودکنترل:
فرد با شخصیت کنترل گر تلاش میکند تا بر خودش نظارت داشته باشد و در مواقعی که احساسات یا آرزوهای نامناسبی برایش پیش می آید خودش را کنترل کند. او قدرت تصمیم گیری درست و انتخاب های سازنده را دارد و در مواجهه با تهدیدها و مشکلات، از هدف و آرمانهایش پافشاری میکند. آلبرت باندورا که یک روانشناس برجسته و نظریه پرداز آمریکایی است، درباره نقش خودکنترل و خوداثر بخشی در رفتارها و عملکرد افراد تاکید دارد. وی باور داشت که فردی که در شخصیتش عنصر کنترل گری بالا دارد، بهترین توانایی ها و عملکرد را در مواجهه با چالش ها و دست یابی به اهداف خود از خود بروز میدهد.
اجتناب از ریسک:
فرد با شخصیت کنترل گر در تصمیم گیری هایش به تجربه، داده های قابل اعتماد و طرح ریزی دقیق تکیه میکند. او تمایل دارد تا در تصمیم گیری هایش به دقت عمل کند و ریسک را به حداقل برساند. این باعث میشود که شخص با شخصیت کنترل گر در مواجهه با مسائل و تهدید هایی که قابل کنترل نیستند بیشتر از دیگران آرامش خود را حفظ کند.
انعطاف پذیری محدود:
انعطاف پذیری محدود نیز از دیگر ویژگیهای شخصیت کنترل گر است. این به معنای تمایل کمتر فرد با شخصیت کنترل گر به تغییر و تطبیق با شرایط جدید و ناشناخته است. او ترجیح میدهد در محدوده و شرایطی که مطمئن است، فعالیت کند و در مقابل تغییرات ناگهانی و ناآشنا ممکن است مقاومت کند.
در صورتی که یک شخص کنترل گر به طور افراطی و بی اعتنایی به خواسته ها و حقوق دیگران، خواهان کنترل زندگی آنها نیز باشد میتوان این رفتار را یک نقص در شخصیت کنترل گر دانست. در واقع، یک شخص کنترل گر سالم باید توانایی داشته باشد تا به تعادل بین کنترل زندگی خود و احترام به حقوق و آزادی افراد دیگر برسد. او باید بتواند در مواقع مهمترین تصمیمات زندگی خود را بگیرد، اما در عین حال به دیگران فرصت و آزادی کافی بدهد تا زندگی خود را به دلخواه خود بسازند. این شخص باید بتواند به اعتقادات و ارزش‌های دیگران احترام گذاشته و به آنها فضای لازم برای خودبیانی و رشد شخصی بدهد.
بنابراین، در یک شخص کنترلگر سالم، کنترل زندگی خود با توجه به ویژگیهایی که در بالا بیان شد، مهم است، اما نباید به طور افراطی و به ضرر حقوق و آزادی دیگران، تمایل به کنترل زندگی آنها داشته باشد.
در نهایت، در برخورد با شخصیت کنترلگر، مهم است که آرامش خودتان را حفظ کنید و به عنوان یک فرد مستقل و با ارزش به ارتباطات خود نگاه کنید. همچنین به خودتان زمان دهید تا به رشد و توسعه شخصیتی خود بپردازید و روابط سالم و متقابل را پیش ببرید.
